Ý nghĩa của đáp tuyến tần số của loa – Sự quan trọng của đáp tuyến tần số khi chọn loa karaoke

Để đánh giá một bộ loa karaoke có tốt hay không, ngoài các yếu tố như công suất loa, độ nhạy, thì đáp tuyến tần số cũng vô cùng quan trọng. Trên bảng thông số của loa luôn có một mục gọi là đáp tuyến tần số( frequency response).  Thông số này có ý nghĩa gì, và tại sao nó lại quan trọng? Hôm nay Prosound sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc này nhé.

Đáp tuyến tần số loa là gì? Vì sao đáp tuyến tần số lại quan trọng

Đáp tuyến tần số là gì?

Đáp tuyến tần số hay Frequency Response được hiểu đơn giản là đại lượng cho biết khả năng phát ra âm thanh nằm trong giải tần số nào.

Khoảng tần số âm thanh mà con người nghe được nằm trong khoảng từ 20Hz – 20kHz, phụ nữ và trẻ em có thể nghe được đến mức ấy. Đối với nam giới trung niên nghe được đến khoảng 13-14kHz, người già cần máy trợ thính vì tai của họ khó có thể nghe được giải âm cao hơn 3kHz.

Chẳng hạn loa có tần số đáp ứng là 30Hz – 20kHz có nghĩa là âm trầm nhất là 30Hz và cao nhất là 20Hz. Còn tùy vào nhu cầu sử dụng mà người dùng chọn loại loa có đáp tuyến tần số khác nhau.

Vì sao đáp tuyến tần số lại quan trọng?

Một thiết bị âm thanh với đáp tuyến tần số tốt sẽ có đủ khả năng chơi được hết các dải âm cao, trung, trầm một cách chính xác. Đây cũng là một yếu tố đánh giá mức độ trung thực, chất lượng của âm thanh loa karaoke.

Dựa vào đáp tuyến tần số mà ta biết được loa đó mạnh ở dải tần nào, đồng đều mức âm ở dải tần nào, yếu ở dải tần nào. Từ đó ta căn chỉnh Equalizer hay trang bị thêm loa ở dải còn thiếu để dàn âm thanh được chi tiết, cân đối từ Bass tới Treble.

Đáp tuyến tần số thường được in ở mặt sau loa hoặc trên sách hướng dẫn, tra cứu thông tin về loa, bao gồm:
+Sơ đồ đáp tuyến tần số
+ Tần số đáp ứng của loa(ví dụ 75Hz – 17kHz)

• Xem thêm: Equalizer là gì? Cách điều chỉnh Equalizer.
• Xem thêm: Thương hiệu loa karaoke gia đình nào hay nhất 2022 –  Những tiêu chí khi chọn mua loa karaoke tốt.

Đặc điểm của đáp tuyến tần số của loa

Một số đặc điểm của đáp tuyến tần số:

– Đáp tuyến tần số thường được thể hiện dưới dạng biểu đồ. Biểu đồ này gọi là “Biểu đồ đáp tuyến tần số”, việc biết đọc biểu đồ là điều khá quan trọng trong nhiều trường hợp.

Đáp tuyến tần số được đặc trưng bởi biên độ của đáp tuyến hệ thống, thường được đo bằng decibel (dB) hoặc số thập phân, và pha, được đo bằng radian hoặc độ, so với tần số được đo bằng radian/giây hoặc Hertz(Hz).

Khi thiết bị tái tạo tần số trong giải tần nhất định, với tầm quan trọng ngang nhau, so với cường độ của tần số có trong tín hiệu Input, đường biểu diễn đáp ứng của thiết bị này được gọi là phẳng hay flat trong giải tần đó.

Bạn sẽ hiếm thấy đường biểu diễn đáp ứng phẳng trong phổ âm thanh, thường là đặc trưng duy nhất của bộ khuếch đại âm thanh (amplifier). Những thiết bị như mixer và thiết bị xử lí tín hiệu lí tưởng khác sẽ hiển thị đặc tính này trong suốt toàn bộ phổ âm thanh.

Bất kì đặc điểm kỹ thuật đáp ứng tần số không được hiển thị như đồ thị trên đều có dung sai tối thiểu, ở loa thường là  ±  3dB (cộng thêm hay trừ đi 3dB). Quy cách kỹ thuật cũng phải hội tụ đủ điều kiện đáp ứng toàn giải (full-range) để vẫn trong giới hạn dung sai quy định.

Với thông số  ±  3dB, đây sẽ là một tổng 6dB lên xuống trong giải tần số trích dẫn. Trong trường hợp bộ khuếch đại hay bộ xử lí tín hiệu chất lượng âm rất cao. Dung sai quy định có thể nhiều hơn khoảng ±1dB khắp hầu hết phổ âm thanh.

Các giải tần số đáp tuyến tần số của loa

Bass (âm trầm)

Đây là dải tần số thường bị đánh giá sai lệch nhiều nhất trong âm thanh. Người nghe thiếu kinh nghiệm thường dễ nhầm lẫn giữa độ sâu và cường độ của âm Bass. Loa Bass có tần số âm càng thấp nghe càng căng tròn kể cả những âm thanh nhỏ nhẹ (tiếng mưa, tiếng gió thổi, tiếng nước…)

Dải tần số Bass được chia nhỏ ra thành:

Âm Bass thấp (Deep bass): ~20Hz đến 80Hz

Âm Bass trung : ~80Hz đến 320Hz

Âm Bass cao: ~320Hz đến 500Hz

Mid (trung âm)

Đây là giải tần số phổ biến nhất trong tự nhiên như giọng nói con người, tiếng sóng vỗ, tiếng kêu của đa số loài động vật, …Đôi tai chúng ta nhạy cảm và đánh giá chính xác nhất ở dải tần số này. Một âm mid tốt sẽ rõ ràng, chi tiết, trong trẻo.

Low mid: ~500Hz đến 1kHz

Mid: ~1kHz đến 2kHz

High mid: ~2kHz đến 6kHz

Treble (âm cao)

Có giải âm thanh từ khoảng 6kHz – 20kHz. Âm Treble giúp làm tăng sự chi tiết, tươi sáng, sắc bén của âm thanh qua mỗi bản nhạc. Tiếng  âm Treble tốt sẽ không bị chói gắt mà sẽ trong vắt và thánh thót. Theo nghiên cứu, ở những tần số siêu âm (cao hơn 20Hz), con người tuy không nghe được nhưng vẫn có thể cảm nhận được, góp phần gia tăng cảm xúc khi chúng ta nghe nhạc.

• Xem thêm: Tần số âm thanh là gì?

Ứng dụng của đáp tuyến tần số của loa

Trong lĩnh vực điện tử thì đây sẽ là một tín hiệu đầu vào.

Trong lĩnh vực khuếch đại âm thanh, nó thường được nhắc đến trong kết nối với bộ khuếch đại điện tử, micro và loa.

Đáp tuyến tần số phổ radio có thể nói tới các đo lường của cáp đồng trục, cáp xoắn đôi, thiết bị truyền mạch video, thiết bị truyền thông không dây và các hệ thống ăng-ten.

Ngoài ra các đo lường đáp tuyến tần số hạ âm gồm có động đất và điện não đồ (sóng não).

Tần số đáp tuyến có các yêu cầu khác nhau còn tùy thuộc vào ứng dụng của nó.

Chọn loa có tần số đáp tuyến như thế nào là tốt?

Đáp tuyến tần số của loa tương ứng với hiệu suất âm thanh loa, điều này giúp cho việc lựa chọn loa một cách cụ thể và chính xác hơn.

Loa có dải âm thanh càng lớn thì càng chơi được nhiều dòng nhạc và loại âm thanh hơn.

Còn tùy từng thể loai nhạc mà chọn loa có đáp tuyến tần số phù hợp với nhu cầu: ví dụ những bản nhạc mạnh mẽ như remix, nhạc dance…thì được đáp ứng bởi những loa thiên về giải tần thấp. Hoặc những dòng loa thiên dải Mid hay Treble sẽ đáp ứng cho những bản nhạc ngân nga, có độ luyến.

Đáp tuyến tần số lý tưởng là chiếc loa có thể phát ra âm thanh đầy đủ từ tần số 20Hz – 20kHz và có mức âm đồng đều nhau ở mọi dải tần số, khi đưa vào loa cùng một mức công suất.